%402x.svg)
Bu makalede sizlere Katma Değer Vergisi (KDV) hakkında bilgi vereceğiz. 1985 yılında yürürlüğe giren KDV kanunu, Türkiye'de hemen hemen her mal ve hizmet üzerinde uygulanan bir vergidir. Bu yazıda, KDV'nin temel hatlarını, kimler tarafından ödendiğini ve nasıl hesaplandığını ele alacağız.
KDV, her türlü mal ve hizmetin teslimi ve ithalatında uygulanan bir vergidir. Ticari işlemler, zirai işlemler ve serbest meslek kazançları da KDV'ye tabidir. Posta ve televizyon hizmetleri gibi birçok alanda da KDV uygulanır.
Basit usule tabi mükellefler ve arızi kazançlar gibi bazı özel durumlarda KDV muafiyeti söz konusu olsa da genel olarak hemen her işlemde KDV mevcuttur.
KDV mükellefleri iki gruba ayrılır: kanuni mükellefler ve fiili mükellefler. Kanuni mükellef, KDV'yi devlete ödemekle yükümlü olan kişidir; fiili mükellef ise KDV'nin nihai olarak cebinden çıkan kişidir. KDV gerçekte son tüketicinin cebinden çıkar. Bu bağlamda, satıcılar KDV'yi sadece tahsil eder ve devlete öder. Yani, KDV satıcının cebinden çıkmaz; nihai tüketici, KDV'yi ödediği mal ya da hizmet bedeline ek olarak öder.
KDV'de vergiyi doğuran olay, mal veya hizmetin teslim edilmesidir. Örneğin, bir ürün kargoya verildiğinde veya fatura kesildiğinde vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olur. Bazı durumlarda, malın tesliminden önce fatura kesilmesi gerektiğinde de vergi doğar. Örneğin, beyaz eşya gibi ürünlerde mal teslim edilmeden önce ödeme yapıldığında, fatura kesilmesi zorunludur ve bu aşamada KDV devreye girer.
İthalatta, KDV, gümrük vergisinin doğmasıyla birlikte ortaya çıkar. Eğer gümrük vergisine tabi bir işlem yapılmıyorsa, gümrük beyannamesinin tescili anında KDV doğar. Konsinye satışlarda ise KDV, ürünün tüketiciye satılmasıyla doğar. Ürünün mağazaya bırakılması değil, nihai tüketiciye satılmasıyla vergi yükümlülüğü başlar.
KDV matrahı, malın satış bedeli üzerinden hesaplanır. Satış fiyatına eklenen her türlü masraf (örneğin ambalaj, nakliye ve sigorta masrafları) KDV matrahına dahil edilir. Vade farkları da matraha eklenir. Ürün ile ilgili yapılan her masraf matraha dahildir.
Ancak ticari teamüllere uygun olmayan indirimler ve iskonto uygulamaları matraha dahil edilmez. Devlet, satışların belli bir kar marjıyla yapılmasını zorunlu kılar ve zararına satış durumlarında dahi emsal fiyat üzerinden vergi talep eder.
Teslim kavramı, mal üzerindeki tasarruf hakkının alıcıya devredilmesi anlamına gelir. Malın nakliyeye verilmesi veya üçüncü bir kişiye doğrudan teslim edilmesi gibi durumlar da teslim olarak kabul edilir.
Trampa, bir malın başka bir mal ile takas edilmesi durumudur. Bu durumda, her iki mal için ayrı ayrı KDV ödenir. Takas işleminde para kullanılmasa dahi her iki taraf da KDV ödeme yükümlülüğündedir.
KDV beyannamesi, her ayın 26'sına kadar verilir ve aynı tarihe kadar ödenir. Örneğin, Ağustos ayına ait KDV, Eylül ayının 26'sına kadar beyan edilip ödenmelidir.
KDV oranı 2024 yılı için %1, %10 ve %20’dir. KDV'nin hangi oranda uygulanacağı, mal veya hizmetin niteliğine bağlıdır.
%402x.svg){kind=icon}
%402x.svg){kind=icon}
%402x.svg){kind=icon}